Mae derbyniadau brys yn gostwng wrth i newid gwasanaeth a gynlluniwyd i wella canlyniadau cleifion ddod i rym

Mae adroddiad sy’n gwerthuso effaith y newidiadau a wnaed i’r gwasanaeth clefyd llidiol y coluddyn (IBD) ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro (CAVUHB) yn dangos bod canlyniadau a phrofiadau cleifion wedi gwella.

Comisiynwyd yr adroddiad gan y Ganolfan Gwerth Cymru mewn Iechyd (WViHC) a'i gyflawni gan CEDAR (Canolfan Gwerthuso, Asesu Dyfeisiau ac Ymchwil Gofal Iechyd).

Mae'n amlinellu gostyngiad a welwyd yn nifer y bobl ag IBD y mae angen iddynt fynd i'r adran achosion brys ac y mae angen llawdriniaeth arnynt i reoli eu cyflwr, ar ôl i'r newidiadau gwasanaeth gael eu cyflwyno. Roedd adborth cleifion hefyd yn gadarnhaol iawn, gan adlewyrchu'r ymagwedd sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn at ofal a ddatblygwyd gan y tîm clinigol.

O gymharu’r ffigurau ar gyfer 2010 i 2016 (cyn i’r newidiadau i wasanaethau ddechrau) i 2022, mae’r data’n dangos bod 39% yn llai o gleifion IBD wedi mynd i adrannau brys a bod llawdriniaeth i lawr 30%.

Daw'r gwerthusiad i'r casgliad bod gan y cleifion a arolygwyd gyfradd boddhad uchel gyda'r gwasanaeth, o ran sut y mae'n cyflawni eu canlyniadau dymunol.

Daw un o gostau uchel IBD o ddefnyddio cyffuriau bioleg fel triniaeth. Yn 2017, bu tîm IBD yn CAVUHB yn gweithio gyda chwmni biofferyllol byd-eang Takeda i sicrhau biolegau am bris gostyngol.

Defnyddiwyd y pris prynu gostyngol i gefnogi’r newidiadau i wasanaethau, gan ddefnyddio dull seiliedig ar werth, gyda’r nod o wella canlyniadau a phrofiad cleifion.

Daethpwyd â'r newidiadau a wnaethant i mewn dros gyfnod o amser ac roeddent yn rhychwantu'r pandemig COVID. Nid oeddent yn newidiadau dros nos, a dyna pam mae'r data cymaradwy dros chwe blynedd.

Roedd rhai o'r mentrau newid gwasanaeth yn apwyntiadau dilynol a gychwynnwyd gan gleifion, ystafelloedd trwyth pwrpasol (i weinyddu'r bioleg), llinell gymorth IBD ar gyfer cleifion IBD yn unig, hunanreolaeth cleifion a chlinigau poeth.

Mae'r holl fesurau hyn wedi'u cynllunio i leihau nifer a difrifoldeb fflam IBD, i wella rheolaeth y cyflwr yn y gymuned, a thrwy hynny atal yr angen am dderbyniadau i'r ysbyty a llawdriniaethau ymledol.

Mae'r clinigau poeth yn enghraifft wych o hynny. Pe bai claf yn cyflwyno ei hun yn y clinig poeth â fflamychiad IBD (a all fod yn ddigwyddiad cyffredin gyda'r cyflwr), roedd yn golygu y gallent gael eu hadolygu ar yr un diwrnod gan rywun ag arbenigedd arbenigol. Gallent gael profion gwaed er enghraifft neu belydrau-X abdomenol, a chael yr holl ymchwiliadau priodol i'w fflam yn y fan a'r lle.

Mae'r tîm IBD yn dweud cyn y clinig poeth, ei bod yn debygol y byddai cleifion wedi cael eu derbyn i'r ysbyty i gael ymchwiliadau ar ward. Gallai hyn arwain at arhosiad diwrnod neu ddau. Mae'r clinig poeth yn golygu y gall cleifion gael eu gweld o fewn ychydig oriau, gadael gyda'u canlyniadau ac yn bwysig iawn gyda strategaethau wedi'u rhoi ar waith i helpu i ddelio â fflachiadau yn y dyfodol.

I gloi, mae'r adroddiad gwerthuso yn nodi'n glir bod cleifion yn gadarnhaol ynghylch eu profiad o'r gwasanaeth IBD a bod gostyngiad a welwyd yn nifer y bobl ag IBD y mae angen iddynt fynd i ED neu y mae angen llawdriniaeth arnynt, yn dilyn y newidiadau i'r gwasanaeth. Fodd bynnag, yr hyn y mae'r adroddiad yn ei argymell yw dadansoddiad pellach o ran cost a budd a mwy o ymchwiliad i'r data canlyniadau i ddeall mwy am effaith y clinig poeth a'r llinell gymorth dros y ffôn.

Mae'r adroddiad hwn yn dangos gwasanaeth sy'n mabwysiadu un o brif egwyddorion Gwerth Cymreig mewn Canolfan Iechyd, i gyflawni'r canlyniadau sydd o bwys i bobl gyda'r adnoddau sydd gennym.

Gallwch ddarllen yr adroddiad yn llawn yma: cedar.nhs.wales/files/ibd-service-evaluation-report/